Türkiye Cumhuriyeti mazlumların sığınağıdır
‘100. Yılında Cumhuriyet’ başlıklı söyleşiyle SUBÜ Konuşmaları’nın 57’inci konuşmacısı
olan SAÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi, “Cumhuriyet ne kadar güçlü olursa, bu
coğrafyada Türkiye Cumhuriyeti insanlara o kadar fayda sağlayacak, mazlumların
yaralarını saracaktır. Türkiye Cumhuriyeti mazlumların sığınağıdır” dedi.
Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) tarafından düzenlenen SUBÜ Konuşmaları'nın
57’inci konuşmacısı, cumhuriyetin 100’üncü yılına özel olarak düzenlenen ‘100. Yılında
Cumhuriyet’ başlıklı söyleşiyle Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi
oldu. Moderatörlüğünü Sakarya Sosyal ve Kültürel Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi
(SAKUM) Müdürü Dr. M. Alper Cantimer’in üstlendiği söyleşide; Türkiye Cumhuriyeti'nin
kuruluş süreci, Osmanlı Devleti'nde cumhuriyet tartışmaları konuları üzerinde durulurken,
Osmanlı Mebusan Meclisi'nin etkisi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşu da konuşulan
konular arasında yer aldı. Programın tamamı üniversitenin YouTube kanalı SUBÜ Haber’den
istenildiği zaman izlenebiliyor.
Fransız İhtilali dönüm noktası oldu
Türklerde cumhuriyet anlayışının ilk ortaya çıkışını ve İslâm devletlerinde uygulama biçimini
anlatan SAÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi, “Cumhuriyet ibaresi, halkın kendi kendisini
yönetecek ve temsil edecek kişileri seçmeye dayalı bir yönetim biçimini ifade eder. Biz modern
anlamda cumhuriyeti değerlendirdiğimizde, Fransız İhtilali'nden sonraki dönemdeki gelişmelerle
kıyas yapabiliriz. Tanzimat Dönemi’nde bu tür gelişmeler yaşandı. Dünya siyasi tarihinde, ilk defa
modern anlamda cumhuriyet idaresinin nasıl kurulduğunu incelediğimizde, 18’inci yüzyıldan
itibaren meydana gelen olayları göz önüne alırız. Tabii ki daha önce dünyanın birçok yerinde
seçimle iş başına gelen yöneticiler bulunuyordu. İslâm devletleri tarihi içerisinde Peygamberimiz
Hz. Muhammed’in kurduğu şura sistemiyle yönetim şeklini görebiliriz. Devletin yönetimini
üstlenecek en uygun kişiyi seçme yeteneği tam manasıyla bir cumhuriyet idaresi örneğiydi." diye
konuştu.
Harbiye’de cumhuriyet tartışmaları
Harbiyeliler arasındaki tartışmalarda Mustafa Kemal Paşa’nın cumhuriyetçi olduğunu, Osmanlı
Devleti’nde bunun büyük bir suç teşkil ettiğini belirten Selvi, “Ali Fuat Cebesoy, ‘Sınıf
Arkadaşım’ adlı kitabında Mustafa Kemal Paşa'nın düşüncelerini paylaşırken şunları ifade eder:
‘Mustafa Kemal Paşa, cumhuriyetçi bir yaklaşıma sahipti.’ Harbiyeli gençler, Osmanlı Devleti'nin
gelecekte hangi yönetim biçimiyle idare edilmesi gerektiği konusunda tartışmalar yapıyordu. Bazı
gruplar, cumhuriyetin olması gerektiğini savunuyordu, ancak bu kavram o zamanlar çok
tehlikeliydi. Osmanlı Devleti içinde cumhuriyeti tartışmak, saltanatın sona ermesi anlamına
geliyordu ve bu büyük bir suç olarak kabul ediliyordu. Devleti ihtilalle devirmek ve saltanatı,
hilafeti ortadan kaldırmak gibi fikirler gerçekten risk taşıyordu. Bu dönem büyük sıkıntılarla geçti.
Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı gibi hadiseler yaşandı. Halk ve devlet eşitliğini
sağlayacak tam manasıyla bir hukuk düzeni, meşrutiyetin getirdiği değişikliklerle mümkün
olmadı.”
Milli şuur ve benlik
Gelecek nesilleri ‘milli şuur’ ve ’benlik’ duygusuyla yetiştirmenin önemine dikkat çeken Prof. Dr.
Haluk Selvi, "Aksi takdirde Mustafa Kemal Atatürk'ün ifade ettiği gibi ‘milli kimliğini
kaybedenler başka milletlerin avı olurlar.’ Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını kutluyorum. Daha
T.C.
SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ
İletişim Koordinatörlüğü
nice yüzyıllar cumhuriyetimizin yaşamasını temenni ediyorum. Coğrafyamızda yaşanan büyük
ihtilafların sona ersin ve mazlumların gözyaşları artık dinsin. Cumhuriyet ne kadar güçlü olursa,
bu coğrafyada Türkiye Cumhuriyeti insanlara o kadar fayda sağlayacak, mazlumların yaralarını
saracaktır. Türkiye Cumhuriyeti mazlumların sığınağıdır" ifadelerini kullandı.
