“Varikosel, erkeklerde kısırlık riskini artırıyor”
Varikoselin testis toplardamarlarının bacaklarda varis benzeri genişlemesine verilen
klinik bir isim olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Açıkgöz, “Erkek kısırlığının en
yaygın nedenlerinden varikosel, düzeltilebilir bir durumdur. Genel nüfusta erişkin
yaşta yaklaşık yüzde 15-20 oranında görülürken, kısırlık nedeniyle araştırılan
erkeklerin yüzde 25-40'ında varikosel saptanır” dedi.
VM Medical Park Samsun Hastanesi Üroloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Açıkgöz,
varikosel hakkında bilgilendirmede bulundu. Çocuk sahibi olan ve tekrar çocuk isteyen
erkeklerin yüzde 60'ında varikosel görülebildiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz,
“Varikosel, sperm kalitesini bozabilir, testosteron üretimini olumsuz etkileyebilir, ayrıca
testiste ağrı ve dolgunluk hissi yaratabilir. Anormal sperm analizi bulunan ve kısırlık şikâyeti
olan erkeklerin yüzde 25'inde varikosel tespit edilmiştir. Klinik olarak varikosel, en sık sol
tarafta (yüzde 75-95 oranında) görülür” ifadelerine yer verdi.
“Fiziksel aktivitelerden sonra testislerde ağrı, varikosel işareti olabilir”
Varikoselin belirtilerinden bahseden Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz, “Testis üzerinde şişlik,
kabarıklık, testiste ağrı görülebilir. Damarlardaki genişleme zamanla dışarıdan görülecek
kadar belirgin hale gelebilir ve bacaklarda varislere benzer bir görünüm alabilir. Varikosel
belirtileri arasında testislerdeki şişliğin yanı sıra, terleme ve sıcaklık hissi de yer alır. Nadir
durumlarda testislerde küçülme meydana gelebilir” dedi.
“Dikkatli kişilerce anlaşılabilir”
Varikoselin kendisini muayene eden dikkatli kişiler tarafından testis üzerindeki düzensizlik,
şişlik veya ağrı nedeniyle fark edilebileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz, “Varikosel
genellikle kısırlık şikâyetiyle doktora başvuranlarda muayene sırasında teşhis edilir. Uzun
süre ayakta durma, spor veya cinsel aktivite gibi efor gerektiren durumların ardından ağrılar
oluşuyorsa bu da varikosel işaretleri olabilir” şeklinde konuştu.
Tanı ve değerlendirme süreci
Varikoselin teşhisi için en önemli yöntemin, deneyimli bir üroloji uzmanının yapacağı
muayene olduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz, “Muayene genellikle ayakta yapılır.
Fizik muayene en değerli yöntemdir” dedi.
Muayene sonucunda teşhis edilen varikoselin üç dereceye ayrıldığını dile getiren Dr. Öğr.
Üyesi Açıkgöz, şu bilgileri paylaştı:
“Derece 1: En hafif derecedir. Ayakta muayene sırasında ancak öksürme veya ıkınma gibi
manevralarla damarlar hissedilebilir.
Derece 2: Orta derecelidir. Ayakta muayene sırasında karın içi basıncını artırmaya gerek
kalmaksızın el ile hissedilebilen genişlemiş damarlar bulunur.
Derece 3: En şiddetli derecedir. Varisli damarlar ayakta gözle görülebilir haldedir. El ile
hissedilebilirler, özellikle karın içi basıncını artıran durumlardadır.”
Tanıda ikinci adımın fizik muayenenin zorlaştığı durumlarda yapılan skrotal renkli doppler
ultrasonografi tetkiki olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz, “Bu tetkikle etkilenen
damarların çapı, kanın geri dönüp dönmediği ve testis hacmi gibi faktörler belirlenebilir.
Subklinik varikosel, fizik muayenede tespit edilemeyen ancak radyolojik yöntemlerle teşhis
edilen varikosel durumuna verilen isimdir. Subklinik varikoselin tedavisinin, sperm
parametreleri ve gebelik oranları üzerindeki etkisi kesin olarak kanıtlanmamıştır” dedi.
Varikosel hangi durumlarda tedavi edilmelidir?
Varikoselin hangi durumlarda tedavi edilmesi gerektiğini aktaran Dr. Öğr. Üyesi Açıkgöz,
“Elle muayene edilebilir varikosel olması, çiftin bilinen kısırlık yakınmasının bulunması, kadın
partnerin fertilitesinin normal olması veya potansiyel olarak düzeltilebilecek bir kısırlık
nedeninin bulunması, Erkek partnerin bir veya daha fazla anormal sperm parametreleri
(sperm sayı, motilite veya morfolojide bozulma) veya sperm fonksiyon testlerine sahip
olması” şeklinde konuştu.
“Mikrocerrahi varikosel ameliyatında iyileşme oranı daha yüksek”
Varikosel tedavisinde bilinen en etkin yöntemin cerrahi tedavi olduğunu söyleyen Dr. Öğr.
Üyesi Açıkgöz, “Varikosel hastalığının ameliyat ile düzeltilmesine karar verilen hastalar için
dünyada en çok kabul gören tedavi yöntemi mikrocerrahi (mikroskopik) varikosel
ameliyatıdır. Operasyon mikroskopu kullanılarak 15 kata varan büyütmeler ile damarsal
yapılar daha iyi görülür ve bozulmuş kan akışı nedeniyle ortadan kaldırılması gereken venöz
yapılar temizlenir. Testise kan getiren atardamarlar, lenf damarları ve sperm kanalı korunur.
Bu yöntemle varikosel tekrarlaması, atardamar yaralanması ve ameliyat sonrası hidrosel
oluşumu (testis içinde sıvı toplanması) gibi komplikasyon oranları en düşük ve ameliyat
sonrası sperm parametrelerinde iyileşme ve gebelik oranları diğer yöntemlerden daha
yüksektir. Varikoselektomi ameliyatı sonrası evde 1 günlük dinlenmeden sonra günlük işler
yapılabilir. 1-2 hafta sonra cinsel aktivasyona, 2-4 hafta sonra ağır iş yaşamına ve
spor faaliyetlerine izin verilir” dedi.
